Urgentie aanvragen: hoe werkt dat?

07 december 2020

Laatste update: 25 maart 2024

Ben je vanwege een noodsituatie met spoed op zoek naar een goedkope huurwoning? In sommige gevallen kun je daarvoor urgentie aanvragen, zodat je voorrang krijgt. Een urgentieverklaring kun je aanvragen bij de gemeente, maar daarvoor zul je wel aan een aantal voorwaarden moeten voldoen. Met de verklaring kun je zelf via een woningcorporatie op zoek naar een sociale huurwoning.

---

Wat is een urgentieverklaring?

Een urgentieverklaring woningzoekende (ook wel: voorrangsverklaring) is bedoeld voor mensen die met spoed een nieuwe woning zoeken. Hiervoor dient sprake te zijn van een noodsituatie.

Zodra jouw aanvraag voor een urgentieverklaring is toegewezen, krijg je voorrang tijdens je zoektocht naar een sociale huurwoning. Vraag je gemeente of woningcorporatie wanneer je precies in aanmerking komt voor urgentie.

Afhankelijk van jouw situatie zou je ook een huisvestingsvergunning aan kunnen vragen.

Wanneer kom ik in aanmerking voor urgentie?

Of je recht hebt op een urgentieverklaring, wordt bepaald door een speciale Urgentiecommissie van experts. Dit gebeurt op basis van jouw specifieke situatie en de voorwaarden die gelden voor het krijgen van urgentie.

Hiervan zijn vier vormen van elkaar te onderscheiden: maatschappelijke, medische, sociale en volkshuisvestelijke urgentie.

Bij het beoordelen van de laatste twee vormen zijn ook de deelnemende gemeenten en corporaties betrokken.

Je kunt een urgentieverklaring krijgen wanneer:

• je relatie voorbij is en je – met kind of kinderen – het huis uit moet;
• je geldproblemen hebt waaraan je niets kunt doen;
• je (ernstig) ziek bent en niet meer in je huis kunt wonen;
• je huis wordt gesloopt.

Maatschappelijke urgentie

De reden dat je urgentie krijgt, kan van maatschappelijke aard zijn. Bijvoorbeeld wanneer je mantelzorg nodig hebt of dit juist zelf wilt verlenen. Ook relatieproblemen kunnen bij deze vorm van urgentie horen.

Wanneer je vanwege een echtscheiding je woning moet verkopen en/of (tijdelijk) inwoont bij een familielid, kan worden besloten dat er sprake is van spoed. Vaak zijn hierbij ook kinderen betrokken.

Medische urgentie

Je kunt om medische redenen met spoed een woning nodig hebben. Hierbij spelen ernstige fysieke, psychiatrische of psychische problemen een rol.

Als je ernstig ziek bent en niet meer in je huis kunt wonen, kan er worden besloten dat er sprake is van medische urgentie.

Dit is niet te verwarren met de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO). Daarvoor kun je ook terecht bij je gemeente.

Sociale urgentie

Sociale urgentie kan gelden voor mensen die met begeleiding in een instelling wonen, of hier zitten vanwege relatieproblemen of huiselijk geweld.

Bijvoorbeeld wanneer je doorstroomt vanuit een opvang-, detentie- of psychiatrische voorziening. Maar ook als je woning onveilig is omdat je bedreigd of mishandeld bent, maak je kans op sociale urgentie.

Volkshuisvestelijke urgentie

Van volkshuisvestelijke urgentie is sprake als je buiten jouw macht om je woning moet verlaten, omdat deze een andere bestemming krijgt.

Sociale plannen door herstructurering of opkoping door de gemeente voor openbare werken zijn hier voorbeelden van. Ook wanneer je huis onbewoonbaar is of gesloopt wordt, kan volkshuisvestelijke urgentie gelden.

Wat zijn voorwaarden voor een urgentieverklaring

Urgentie aanvragen doe je niet zomaar. Daarvoor gelden strenge eisen. De gemeente zal altijd onderzoeken of er echt sprake is van een noodsituatie. Soms is daar een medische keuring voor nodig.

Huurschuld of gedwongen verkoop

De situatie waarin je zit, moet niet je eigen schuld zijn en had ook niet voorkomen kunnen worden. Als er sprake is van huurschuld of een gedwongen verkoop, krijg je de verklaring alleen als je hier zelf niets aan kon doen.

Je moet zelf je huis vinden

Bijvoorbeeld omdat je je baan bent kwijtgeraakt of als je partner – die als kostwinner voor alle kosten opkwam – is vertrokken. Een andere voorwaarde is dat je er zelf alles aan hebt gedaan om een huis te vinden.

Urgentieverklaring aanvragen

Via de gemeente kun je de urgentieverklaring aanvragen. Er zijn ook commerciële instellingen die de aanvraag voor je indienen, maar de uiteindelijke beslissing gaat altijd via gemeente.

Is er sprake van een noodsituatie

Daar zal worden besloten of er daadwerkelijk sprake is van een noodsituatie en je recht hebt op urgentie. Heb je de verklaring toegewezen gekregen? Dan kun je zelf bij een woningcorporatie op zoek naar een sociale huurwoning.

De urgentieverklaring is alleen geldig in de gemeente waar je ‘m hebt gekregen.

Kosten en geldigheid urgentieverklaring

Wat een urgentieverklaring precies kost, is per gemeente verschillend. Sommige gemeentes vragen niks, terwijl je bij andere gemeentes ruim 200 euro betaald. Het nare van deze kosten, is dat je het geld kwijt bent als je urgentieaanvraag afgekeurd wordt.

Vaak kiezen gemeentes ervoor om deze kosten te rekenen, zodat mensen minder snel een aanvraag doen en zo zinloze aanvragen te voorkomen. Helaas schrikt het juist vaak mensen af die wel recht hebben op urgentie.

Ook interessant: Wat is scheefwonen en wat kunnen de gevolgen zijn?