Een blauw en oranje flat met balkons

Overheid wil zeggenschap over het bouwen van huurwoningen

17 februari 2023

Laatste update: 22 maart 2024

Het woningtekort in Nederland is de afgelopen jaren toegenomen. Het aandeel sociale huurwoningen daalde de afgelopen jaren van 37% naar 34% procent. Het CBS meldde in september 2021 dat er in Nederland een tekort is van ongeveer 315.000 woningen. Dit tekort zal de komende jaren toenemen, waardoor het voor mensen steeds moeilijker wordt om een geschikte woning te vinden. Het woningtekort heeft met name gevolgen voor de huursector, omdat steeds meer mensen zijn aangewezen op een huurwoning. 

Inhoudsopgave

    Gevolgen voor de huursector

    Het woningtekort heeft grote gevolgen voor de huursector. De wachttijden voor sociale huurwoningen zijn in sommige delen van het land opgelopen tot meer dan tien jaar. Dit betekent dat mensen die een sociale huurwoning nodig hebben jaren moeten wachten.

    Forse stijgingen van huurprijzen door tekort aan woningen

    Daarnaast zijn de huren de afgelopen jaren fors gestegen, omdat er simpelweg te weinig woningen beschikbaar zijn. Dit heeft vooral gevolgen voor mensen met een laag inkomen, omdat zij niet genoeg financiële middelen hebben om de hoge huurprijzen te betalen.

    Verplichtingen met betrekking tot volkshuisvesting

    In 2022 werden er 74.000 nieuwbouwwoningen gebouwd. Hiermee werd het doel van het kabinet om 100.000 woningen bij te bouwen niet gehaald. In oktober werd bekend hoeveel nieuwe woningen er per provincie worden opgeleverd. In totaal worden er tot 2030 zo'n 900.000 nieuwe woningen bijgebouwd.

    Meer zeggenschap voor de overheid

    Minister De Jonge heeft een wetsvoorstel gepresenteerd waarmee de Rijksoverheid meer zeggenschap krijgt over deze woningbouwopgave. Met de nieuwe wet krijgen provincies, gemeenten en woningbouwcorporaties verplichtingen met betrekking tot volkshuisvesting. De minister hoopt met de zeggenschap van de overheid over de woningbouwopgave een versnelling in het bouwproces te realiseren.

    flats en kleine huisjes in de voorgrond

    Woningbouwopgave van de overheid

    Gezien de stikstofproblematiek maken deskundigen zich zorgen over de voortgang van de bouw. Er is bijvoorbeeld een gebrek aan geschikte bouwlocaties, het aantal bouwvergunningen daalt en er zijn beperkende stikstofregels. Het Rijk stelt een meerjarenplan op waarin staat wat er de komende jaren landelijk bijgebouwd moet worden.

    Er gaat rekening gehouden worden met lagere inkomens

    Bij de bouw van nieuwe woningen wordt rekening gehouden met de behoeften van onder andere mensen met lage inkomens, ouderen, migranten en daklozen. Want het aantal ouderen in Nederland neemt toe. Ook gemeenten moeten meerjarenplannen gaan opstellen. Bovendien worden zij verplicht om 30% sociale huurwoningen bij te bouwen of woningen voor middeninkomens bij te bouwen. Tot en met 2030 worden er zo'n 250.000 sociale huurwoningen en 350.000 koop- en huurwoningen voor het middensegment bijgebouwd.

    Eisen aan de ruimtelijke ordening

    Het Rijk stelt eisen aan de bouwopgave. Zo bepaalt het Rijk bijvoorbeeld hoeveel sociale huurwoningen of betaalbare koopwoningen er in een provincie bij moeten komen. Provincies moeten gaan bekijken of er voldoende bouwgrond is en of er genoeg projectontwikkelaars en woningcorporaties zijn. De gemeenten bepalen vervolgens waar de woningen precies gebouwd worden en hoe hoog de gebouwen worden.

    Versnellen bouwprocedures

    In januari liet minister De Jonge al weten de bouwprocedures van nieuwbouwwoningen te willen versnellen. Met de invoering van de omgevingswet in 2024 komen bouwprojecten in de toekomst gemakkelijker van de grond. Van plan tot realisatie duurt het bouwen van woningen nu tien jaar.

    Standaardisering en innovatie in de bouw

    Om de bouw te versnellen wil de minister onder andere toe naar één beroepsinstantie, zodat gemeenten vergunningen voor woningbouwprojecten eerder afgeven. Ook wil hij graag de planvorming versnellen. Verder wordt er toegewerkt naar standaardisering en innovatie op het gebied van de industriële bouw en krijgen gemeenten negentig miljoen voor extra ambtenaren die zich bezig houden met woningbouw.

    Andere oplossingen voor het woningtekort in de huursector

    Om het woningtekort in de huursector aan te pakken, zijn er behalve het bouwen van socialehuur- en vrijesectorwoningen ook andere oplossingen. Zo kan de verhuurdersheffing, die verhuurders van sociale huurwoningen moeten betalen, worden afgeschaft of verlaagd. Zodat verhuurders meer financiële middelen hebben om nieuwe woningen te bouwen of bestaande woningen te verbeteren. Verder kan de overheid ook meer investeren in de bouw van betaalbare koopwoningen, zodat mensen die nu zijn aangewezen op een huurwoning, de mogelijkheid hebben om een eigen woning te kopen.

    Lees ook: meer betaalbare huurwoningen in 2024