Leegstaande woningen in Nederland: waarom blijven zoveel huizen onbewoond

31 maart 2023

Laatste update: 23 oktober 2025

De woningnood in Nederland blijft groeien, maar tegelijkertijd staan er tienduizenden panden leeg. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS, 2022) ging het om ruim 219.000 leegstaande verblijfsobjecten, waarvan ongeveer 60.000 woningen langer dan een jaar onbewoond waren. Een opmerkelijk contrast, zeker in een tijd waarin de vraag naar betaalbare woonruimte groter is dan ooit.

Hoeveel woningen staan er leeg in Nederland

Leegstand betreft niet alleen woningen, maar ook kantoren, winkels en maatschappelijke panden. De meeste leegstaande woningen bevinden zich in stedelijke regio’s zoals Amsterdam, Rotterdam en Utrecht.

Volgens het CBS (1 januari 2022) stonden ruim 219.000 panden leeg; daarvan waren ongeveer 60.000 woningen langer dan 12 maanden onbewoond. De cijfers over 2023 worden later gepubliceerd, maar de trend blijft stabiel: langdurige leegstand blijft een structureel probleem.

Oorzaken van leegstand

Hoge huurprijzen

Veel huurwoningen zijn te duur geworden voor huishoudens met een modaal inkomen. Vooral in de vrije sector stijgen de prijzen fors.

Uit cijfers van Huurstunt (Q3 2025) blijkt dat de gemiddelde huurprijs in de vrije sector rond de €22 per m² ligt.

Achterstallig onderhoud

Een deel van de leegstaande woningen verkeert in slechte staat. Schimmel, vocht en verouderde installaties maken bewoning tijdelijk onmogelijk totdat renovatie plaatsvindt.

Speculatie door beleggers

Sommige investeerders kopen panden om ze later met winst te verkopen. In afwachting daarvan blijven woningen leeg. Gemeenten proberen dit tegen te gaan met een zelfbewoningsplicht of opkoopbescherming.

Tijdelijke leegstand bij verbouwing of verkoop

Een kleiner aandeel van de leegstand is tijdelijk, bijvoorbeeld bij renovatie of verkoop, maar dit verklaart niet het structurele probleem.

Hoe groot is de groep woningzoekenden

Volgens ABF Research (2025) bedraagt het woningtekort tussen de 300.000 en 400.000 woningen, afhankelijk van het scenario. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken schat het aantal woningzoekenden op ongeveer 434.000, een mix van starters, studenten en mensen die noodgedwongen bij familie wonen. De kloof tussen vraag en aanbod groeit nog elk jaar.

Plichten en regels rond leegstand

Onderhoudsplicht voor eigenaren

Eigenaren moeten voorkomen dat leegstaande panden verval vertonen of overlast veroorzaken. Onderhoud blijft verplicht, ook zonder bewoners.

Handhaving door gemeenten

Gemeenten kunnen optreden bij langdurige leegstand door:

• het opleggen van een leegstandsboete,

• het verplichten tot verhuur of verkoop,

• of het inzetten van een Leegstandswet-vergunning voor tijdelijke verhuur.

De Leegstandwet

Leegstandwet (Rijksoverheid, 2025) maakt tijdelijke verhuur van leegstaande woningen mogelijk. De huurder heeft beperkte huurbescherming en de verhuurder moet een gemeentelijke vergunning aanvragen. De opzegtermijn voor verhuurders bedraagt minimaal drie maanden.

Gevolgen van leegstand

Leegstand heeft directe gevolgen voor de woningmarkt:

• Blijvend tekort: elke onbewoonde woning is een gemiste kans.

• Verval en hogere renovatiekosten: langdurige leegstand versnelt slijtage.

• Stijgende huurprijzen: minder aanbod drijft de prijzen op.

• Onveiligheid: leegstaande panden trekken soms vandalisme of krakers aan.

Beleidsmaatregelen tegen leegstand

Zelfbewoningsplicht

Steeds meer gemeenten eisen dat nieuwe kopers hun woning zelf bewonen. Zo wordt het opkopen door beleggers beperkt en blijft woonruimte beschikbaar voor particulieren.

Opkoopbescherming

In steden als Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven mogen beleggers niet zomaar woningen opkopen in aangewezen buurten. Dit beleid heeft tot doel starters betere kansen te geven.

Herbestemming van leegstaande panden

Leegstaande kantoren en winkels worden steeds vaker omgebouwd tot woonruimte.

Volgens het CBS (2023) leverde transformatie van leegstaande gebouwen 8.800 nieuwe woningen op (9.600 in 2022).

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) stelt dat structurele transformatie jaarlijks 5 à 10 procent van de nieuwbouw oplevert — een belangrijk instrument tegen het tekort.

Hoe leegstand kansen kan bieden

Met de juiste aanpak kan leegstand juist bijdragen aan oplossingen voor het woningtekort.

Tijdelijke verhuur

Dankzij de Leegstandwet kunnen leegstaande panden tijdelijk worden verhuurd. Dit helpt woningzoekenden sneller aan onderdak en voorkomt verloedering.

Subsidies en renovatie

Steeds meer gemeenten bieden subsidies voor eigenaren die hun leegstaande panden willen opknappen of verduurzamen. Zo worden woningen sneller opnieuw beschikbaar.

Omschakeling naar betaalbare woningen

Door leegstaande kantoren en scholen om te vormen tot sociale huurwoningen of starterswoningen, kan de voorraad betaalbare woonruimte worden vergroot.

Hoe vind je een woning via Huurstunt

Profiel aanmaken

Maak een account aan op Huurstunt.nl en vul je voorkeuren in, zoals locatie, prijs en woningtype.

Slim zoeken

Gebruik filters om gericht te zoeken binnen jouw regio. Zo zie je snel de meest actuele woningen.

Details bekijken

Bekijk per advertentie de huurprijs, oppervlakte en voorzieningen om goed te kunnen vergelijken.

Contact opnemen

Met een Premium-account kun je direct contact opnemen met verhuurders en makelaars — zo vergroot je je kans op een bezichtiging.

Conclusie

Nederland heeft een opvallend woningcontrast: een tekort van ruim 300.000 woningen tegenover tienduizenden leegstaande panden. De oorzaken lopen uiteen van hoge huurprijzen en speculatie tot achterstallig onderhoud, maar beleid zoals de Leegstandwet, zelfbewoningsplicht en transformatiesubsidies helpen om de leegstand terug te dringen.

Terug naar het overzicht