Een souterrain is een gedeeltelijk ondergrondse ruimte in een gebouw, die meestal ramen en soms een eigen ingang heeft. Het ligt net onder straatniveau en wordt vaak gebruikt als woon-, werk- of opslagruimte. De term 'souterrain' komt uit het Frans en betekent letterlijk ‘onder de grond’ (sous terrain).
Een souterrain heeft specifieke eigenschappen die het onderscheiden van andere ruimtes zoals kelders:
Gedeeltelijk ondergronds: Het ligt deels onder straatniveau en deels boven de grond, waardoor er vaak ramen aanwezig zijn.
Gebruik als leefruimte: Door ramen en voldoende plafondhoogte is een souterrain geschikt als woonruimte, kantoor of hobbyruimte.
Toegankelijkheid: Veel souterrains zijn bereikbaar vanuit de rest van het gebouw en hebben soms een aparte ingang aan de straatkant.
Daglichttoetreding: Dankzij ramen of lichtputten komt er natuurlijk licht binnen, wat het comfort vergroot.
Hoewel souterrain en kelder soms door elkaar worden gebruikt, zijn er duidelijke verschillen:
| Kenmerk | Souterrain | Kelder |
| Locatie | Gedeeltelijk ondergronds | Volledig ondergronds |
| Licht | Heeft ramen of lichtopeningen | Meestal geen of weinig daglicht |
| Gebruik | Geschikt voor dagelijks gebruik | Voornamelijk opslag of techniekruimte |
| Plafondhoogte | Vaak 2,2 tot 2,5 meter | Vaak lager dan 2 meter |
Een souterrain heeft voordelen, maar ook enkele aandachtspunten:
Vochtgevoeligheid: Door de ligging kunnen vochtproblemen ontstaan, wat gevolgen heeft voor wooncomfort en luchtkwaliteit.
Isolatie: Zonder goede isolatie kan de ruimte koud en klam aanvoelen.
Ventilatie: Een degelijk ventilatiesysteem is essentieel voor een gezond binnenklimaat.

Een souterrain is meestal prettig bruikbaar bij ongeveer 2,2 tot 2,5 meter plafondhoogte. Welke minimale hoogte juridisch is toegestaan, hangt af van de functie van de ruimte en de regels die de gemeente toepast op basis van het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en het bestemmingsplan. Controleer daarom altijd de lokale eisen bij jouw gemeente, vooral als je het souterrain als woonruimte wilt gebruiken.
Een souterrain wordt vaak omschreven als een lower ground floor of een half verdiept niveau. De term bel etage is iets anders: dat is meestal een verhoogde woonlaag boven straatniveau. Bij woningadvertenties is het verstandig om te controleren of het echt om een souterrain gaat of om een bel etage, omdat dit invloed heeft op lichtinval en indeling.
Ja, een souterrain kan meetellen als bouwlaag, ook als de ruimte deels onder het maaiveld ligt. Of het in jouw situatie wordt meegerekend, hangt af van de definities in het bestemmingsplan en hoe de gemeente bouwlagen bepaalt. Bij verbouwen of functiewijziging is het verstandig om dit vooraf schriftelijk te laten bevestigen door de gemeente.